Το υπερηχογράφημα είναι μια από τις παλαιότερες τεχνικές απεικόνισης στην Ιατρική και εφαρμόζεται σχεδόν σε όλες τις ειδικότητες. Στην οφθαλμολογία έχει πολλαπλές εφαρμογές: επιτρέπει τη μελέτη του εσωτερικού του οφθαλμού, ακόμα και αν το εξωτερικό τμήμα του ματιού, δηλαδή ο κερατοειδής, είναι θολός ή αν υπάρχει τόσο προχωρημένος καταρράκτης που δεν επιτρέπει τη βυθοσκόπηση. Στις περιπτώσεις αυτές, ο υπέρηχος είναι η μόνη διαγνωστική εξέταση που μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για την κατάσταση του εσωτερικού και οπισθίου τμήματος του οφθαλμού.
Βασίζεται στην χρήση υπερήχων (δηλαδή ήχων με συχνότητα μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να συλλάβει η ανθρώπινη ακοή) και μελετάει τη μετάδοση και ανάκλαση των ηχητικών κυμάτων στους διάφορους ιστούς και στα διάφορα όργανα του σώματος που εξετάζονται
Στην οφθαλμολογία χρησιμοπούνται 3 βασικοί τύποι υπερήχου:
Στην a-scan υπερηχογραφία χρησιμοποιείται μια δέσμη υπερήχων (μονοδιάστατη) και υπολογίζουμε την απόσταση των διαφόρων σημείων του οφθαλμού καθώς και την ένταση του ηχητικού κύματος που ανακλάται από αυτά. Η πιο κλασική εφαρμογή είναι η μέτρηση του αξονικού μήκους του οφθαλμού για να υπολογιστεί η ισχύς του φακού που μπαίνει στην επέμβαση του καταρράκτη.
Στην περίπτωση της b-scan υπερηχογραφίας η κεφαλή του υπερήχου κινείται στέλνωντας πολλαπλά κύματα στον οφθαλμό και με τον τρόπο αυτό προσφέρει 2D εικόνες.
Απεικονίζει το εσωτερικό του οφθαλμού και όλες το εσωτερικό του κόγχου (μύες, οπτικό νεύρο). Μοίαζει μορφολογικά με τους υπερήχους που χρησιμοποιούνται σε άλλες ειδικότητες πχ στη παρακολούθηση τοκετού, στον υπέρηχο καρδιάς και αγγείων κτλ. Ο b-scan υπέρηχος είναι ιδιαίτερα σημαντικός στη διάγνωση και παρακολούθηση όγκων και μορφωμάτων, τις αποκολλήσεις του αμφιβληστροειδούς, τις ενδοϋαλοειδικές αιμορραγίες και σε μάτια με θολά διαθλαστικά μέσα όπου είναι αδύνατη η βυθοσκόπηση.
Η UBM υπερηχογραφία είναι μια νέα τεχνολογική εξέλιξη που χρησιμοποιεί υπερήχους πολύ υψηλής συχνότητας και επιτρέπει τη λεπτομερή εξέταση και του προσθίου τμήματος του οφθαλμού και μάλιστα με πολύ υψηλή ευκρίνεια. Αυτό το καθιστά μοναδικό στην ικανότητα διάγνωσης όγκων ή μορφωμάτων που βρίσκονται πίσω από την ίριδα.
